De examens staan voor de deur. Misschien voel je het zelf ook: die gespannen sfeer die stilletjes binnensluipt in huis. Voor jongeren is dit een periode waarin ze vaak veel druk ervaren. Niet alleen door de toetsen en cijfers zelf, maar ook door wat daaronder ligt: hun diepe wens om jou als ouder niet teleur te stellen.
Herken je dat als ouder? Die momenten waarop je zo graag wilt dat je kind zijn best doet, niet omdat je alles perfect van ze verwacht, maar omdat je voelt hoe belangrijk dit is voor hun toekomst? Je weet uit eigen ervaring dat het leven niet altijd gemakkelijk is. Dat je soms moet ploeteren, vallen en weer opstaan om ergens te komen. Misschien hoor je jezelf wel zeggen: “Ik wil dat je kansen hebt die ik niet had” of “Ik wil dat je geen spijt krijgt later”.
Wat we ons niet altijd realiseren, is hoe sterk jongeren deze liefdevolle wens voelen. Vaak studeren ze niet alleen voor zichzelf, maar ook uit loyaliteit naar jou toe. Ze willen je trots maken, je laten zien dat ze je inzet en steun waard zijn. Zelfs als ze het niet altijd laten merken, of misschien juist doordat ze zich terugtrekken, is die loyaliteit voelbaar. Maar dat kan ook zwaar wegen.
Sommige jongeren ploeteren door, zelfs als ze de motivatie even kwijt zijn. Ze willen je niet teleurstellen. Anderen voelen diezelfde druk, maar ervaren zoveel stress dat ze niet meer weten waar te beginnen. Het kan voelen alsof ze in twee richtingen worden getrokken: trouw willen zijn aan jouw verwachtingen én ruimte willen om hun eigen pad te vinden.
Als ouder kun je in deze tijd een enorme steun zijn, simpelweg door hen te laten weten dat je hun inspanningen ziet. Niet alleen de resultaten, maar ook het proberen, het vallen en weer opstaan. Het leven is nu eenmaal niet altijd rozengeur en maneschijn, en het is goed als ze leren dat het oké is om even te worstelen. Laat ze weten dat je trots bent, niet alleen op wat ze doen, maar op wie ze zijn.
En weet je wat zo mooi is? Als jongeren merken dat ze van jou die ruimte en vertrouwen krijgen, groeien ze. Ze nemen jouw waarden mee, maar durven daar hun eigen invulling aan te geven. Die loyaliteit blijft – niet omdat ze moeten, maar omdat ze voelen dat ze mogen zijn wie ze zijn, mét jouw steun.
Een blik achter de schermen: loyaliteitsconflicten en balans in relaties
Stel je voor: je dochter zit over haar boeken gebogen, maar je merkt dat ze zich afvraagt waarom ze überhaupt zoveel moeite doet. Ze wil goede cijfers halen, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor jou. Misschien zei je laatst, met de beste bedoelingen: “Ik wil dat je je dromen kunt waarmaken, anders krijg je later spijt.” Zo’n opmerking kan onbedoeld een loyaliteitsconflict creëren. Ze wil je trots maken, maar voelt tegelijkertijd de druk om perfect te presteren. Dat innerlijke conflict kan haar motivatie breken en de stress verhogen.
Of neem je zoon, die het liefst muziek maakt en zichzelf daarin verliest, maar weet dat zijn cijfers voor jou belangrijk zijn. Hij twijfelt: moet hij kiezen voor wat hem gelukkig maakt, of voor wat hij denkt dat jij wilt? Dit zijn de momenten waarop de balans in relaties – geven en nemen – onder druk kan komen te staan. Als hij voelt dat hij alleen gewaardeerd wordt voor zijn prestaties, kan dat het gevoel van erkenning ondermijnen.
Of bijvoorbeeld een jongere die ervaart dat zijn inspanningen niet alleen om het resultaat draaien, maar ook om wie ze zijn, ontstaat er ruimte. Een simpele zin als: “Ik zie hoe hard je probeert, en dat betekent veel voor mij” kan wonderen doen. Het laat zien dat je hun inzet waardeert, zonder hen te reduceren tot cijfers of prestaties. Rechtvaardigheid in relaties, een begrip uit de contextuele therapie, laat zien hoe belangrijk rechtvaardigheid en erkenning zijn in relaties.
Comments