Steven zat in het derde leerjaar toen hij en ik, als zijn juf, ontdekten wat het verschil is tussen gedragscontrole en zelfregulatie. Dit inzicht veranderde niet alleen hoe wij met elkaar omgingen, maar bracht ook meer mildheid en begrip in onze interacties.
Net zoals ieder kind was Steven uniek. Hij ontwikkelde zich op zijn eigen tempo. Cognitief was hij sterk en sociaal kon hij goed mee, maar zelfregulatie en emotieregulatie waren voor hem een uitdaging. Steven was gevoelig, snel gefrustreerd en had soms moeite om zijn emoties onder controle te houden, zowel in de klas als op de speelplaats.
Het Ommekeerpunt
Eerlijk gezegd betrapte ik mezelf er vroeger wel eens op dat ik zuchtte wanneer er weer iets aan de hand was met Steven. "Oh nee, daar gaan we weer... Wat is het deze keer?" dacht ik dan, vooral als hij kort ervoor een gedragskaart had gekregen. Ik zag zijn gedrag toen vooral door een lens van gedragscontrole: zorgen dat zijn gedrag voldeed aan de verwachtingen en dat de rust in de klas behouden bleef. Maar al snel werd duidelijk dat deze aanpak hem niet echt hielp.
Toen besloot ik anders naar Steven te kijken. Ik begon mezelf af te vragen: Wat heeft hij nu echt nodig? Wat speelt er bij hem vanbinnen? Wat probeert hij met zijn gedrag te vertellen? Dit betekende dat ik mijn 'detectivepet' opzette en begon te observeren in plaats van te oordelen. Dit was mijn eerste stap richting het stimuleren van zijn zelfregulatie.
Gedragscontrole vs. Zelfregulatie
Het verschil tussen gedragscontrole en zelfregulatie werd voor mij een sleutelbegrip. Gedragscontrole gaat over het aanpassen van gedrag aan externe verwachtingen, zoals het inzetten van een gedragskaart. Zelfregulatie daarentegen draait om het vermogen van een kind om zijn eigen stress te herkennen, ermee om te gaan en zichzelf te kalmeren.
Ik besefte dat mijn focus op gedragscontrole Steven niet echt hielp. Door zijn gedrag te onderdrukken, nam ik de spanning in hem niet weg. Sterker nog, het versterkte die spanning soms alleen maar. Zelfregulatie vroeg daarentegen om een aanpak die dieper ging: wat waren de oorzaken van zijn stress? Hoe kon ik hem helpen deze te verminderen?
Samen Leren en Groeien
Vanaf dat moment besloot ik het anders te doen. Ik stelde mezelf vragen zoals:
Welke stressoren spelen een rol in zijn gedrag?
Wat zijn de signalen van stress bij Steven?
Heeft hij strategieën om tot rust te komen?
Hoe kan ik hem helpen om meer grip te krijgen op zijn emoties?
Samen met Steven ging ik op zoek naar antwoorden. We maakten kaartjes om de dingen te herkennen die hem boos maakten, en we werden een team van detectives. Dit gaf hem niet alleen meer inzicht in zijn eigen gedrag, maar versterkte ook onze band. Het was een proces van vallen en opstaan, en soms triggerde zijn gedrag ook mijn eigen emoties. Maar iedere keer dat ik vanuit mildheid naar hem keek, groeide ons wederzijds begrip. Deze kaartjes gebruik ik nog steeds als ik aan de slag ga met kinderen die zelfregulatie nog aan het leren zijn.
Een Blijvende Les
Vandaag de dag is Steven een jongvolwassene. Als we elkaar op straat tegenkomen, wisselen we een glimlach. Die gedeelde geschiedenis heeft ons allebei gevormd. We hebben samen geleerd dat moeilijke momenten ook kansen bieden: kansen om te groeien, om elkaar beter te begrijpen en om sterker uit de uitdaging te komen.
Het verhaal van Steven is voor mij een blijvende herinnering aan de kracht van verbinding, geduld en de waarde van achter het gedrag van een kind kijken. Het is een les die ik nu deel met anderen, in de hoop dat zij hetzelfde mogen ervaren: dat moeilijke momenten vaak de mooiste kansen in zich dragen.
Comments